Một vùng núi non hùng vĩ, tráng lệ được tạo nên bởi vô số các tháp đá vôi. Không phải tự nhiên mà người ta ví Hà Nam như vịnh Hạ Long trên cạn.
Mặc dù chỉ cách Hà Nội 110km, Hà Nam trông như một thế giới hoàn toàn khác. Nó đẹp như một bức tranh thủy mặc, với dòng nước xanh uốn lượn quanh những ngọn núi đá vôi sừng sững. Điểm xuyết vào đó là những cánh rừng hoang sơ, những hang động kì ảo và những cổ tự được dựng nên từ hàng trăm năm trước – minh chứng cho sự hiện diện của con người trên vùng đất này.
1. Tràng An
Nếu bạn chỉ đủ thời gian để tham quan một địa điểm ở Hà Nam, hãy đến Tràng An. Được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới, quần thể sông núi này thực sự có một không hai. Tôi đã choáng ngợp trước vẻ đẹp của nơi này khi lướt qua những hẻm núi và hang động ngập nước của Tràng An. Mỗi góc lại có một vẻ đẹp riêng. Nhưng tất cả đều có một điểm chung là làn nước màu lam ngọc, bao quanh là những cánh rừng trên núi đá vôi.
Giữa khung cảnh hoang sơ và tĩnh lặng đó là đền thờ của các vị thánh và anh hùng dân tộc. Sự trầm mặc, cổ kính của các mái đình khiến ta có cảm giác như đang bước vào một không gian tâm linh sâu sắc. Trong đó, công trình ấn tượng nhất đối với tôi chính là Hành cung Vũ Lâm. Đây từng là một căn cứ quân sự dưới thời nhà Trần. Nhờ pháo đài đá vôi này mà quân và dân nhà Trần đã chặn được bước tiến của quân Nguyên Mông.
2. Tam Cốc
Đúng như tên gọi của nó, Tam Cốc bao gồm ba hang động đá vôi. Những hang này có kích thước khác nhau, nhưng đa phần đều lớn hơn ở Tràng An. Nước bên trong động rất trong, có thể thấy cả đáy. Nó phản chiếu khung cảnh xung quanh, mang lại cho Tam Cốc một vẻ đẹp kì bí.
Giống như ở Tràng An, khách tham quan Tam Cốc cũng đi thuyền dọc theo dòng sông. Hai bên là những cánh đồng lúa và ruộng ngô xanh mướt. Đằng sau là những tháp đá vôi sừng sững. Tam Cốc đẹp nhất là vào mùa lúa chín khoảng tháng 5-6 (chỉ có một mùa lúa trong năm). Khi đó màu lúa vàng tương phản với sắc màu của dòng sông và những cánh rừng trên núi đá vôi.
3. Bích Động
Lúc đầu tôi đã tưởng Tam Cốc-Bích Động là cùng một quần thể. Nhưng thật ra Bích Động là một ngôi cổ tự, nằm cách bến phà Tam Cốc chừng 2km. Được xây từ khoảng thế kỉ 15, chùa Bích động như được khắc vào trong đá núi.
Dấu tích của thời gian vẫn còn hiển hiện trên mái ngói phủ rêu phong và cổng vào đã bạc màu của chùa. Chùa bao gồm ba điện: Hạ, Trung, Thượng. Từ đền Hạ đến đền Trung khoảng 100 bậc đá. Còn từ đền Trung đến đền Thượng thì ngắn hơn, nhưng có phần dốc và phải đi qua một đoạn hang tối.
4. Đầm Vân Long
Nếu bạn có hứng thú với đời sống hoang dã, thì bạn không nên bỏ qua đầm Vân Long. Nằm cách thành phố Ninh Bình chừng 20km về phía Bắc, Vân Long là khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước lớn nhất vùng đồng bằng sông Hồng. Khu vực này có độ đa dạng sinh học cao, với hệ sinh thái được giữ gần như nguyên vẹn. Có rất ít sự can thiệp của con người ở đây. Họa chăng chỉ là một vài chiếc thuyền của khách tham quan hay những đoàn nghiên cứu.
Rải rác khắp vùng đầm nước mênh mông này là những tháp đá vôi. Chúng bị cô lập tạo nên những hòn đảo. Tình cờ thay những đảo này đã trở thành nơi trú ẩn cho nhiều loài động, thực vật thoát khỏi sự tàn phá của con người. Trong đó có loài voọc quần đùi trắng quý hiếm, có tên trong “Sách Đỏ” của Việt Nam và thế giới. Nhờ được bảo tồn số lượng voọc đã tăng đáng kể, từ 40 cá thể vào năm 2001, nay đã tăng lên 150-160.
Kinh nghiệm du lịch Hà Nam
- Hà Nam chỉ cách Hà Nội 110km nên có thể đi về trong ngày. Toàn bộ hành trình mất từ 2 đến 2.5 tiếng. Đường đi rất tốt, và cũng có nhiều loại phương tiện để lựa chọn.
- Hiện tại, có 3 tuyến thuyền để khám phá Tràng An. Trong khi tuyến 1 thiên về di tích lịch sử, tuyến 2 và 3 tập trung vào những địa điểm tâm lình, cũng như những khung cảnh đẹp nhất trong quần thể. Toàn tuyến mất tầm 3 giờ.
- Đi thuyền ở đây có cảm giác gần với tự nhiên hơn là ở Tràng An hoặc Tam Cốc. Thuyền sẽ đưa khách qua một mê cung lau sậy, xuyên qua một hang đá (chỉ khi nước cạn). Nhiều chỗ rong mọc dày đặc, khiến người lái đò phải đẩy bằng cọc.
- Để tăng cơ hội nhìn thấy các loài động vật ở đầm Vân Long, bạn nên ghé qua đây lúc chiều tà. Người lái đò nói với tôi là lúc đó chim chóc mới về nhiều.
