San Marino: Tiểu quốc bình yên

Hoàn toàn nằm trong lãnh thổ nước Ý, San Marino là quốc gia nhỏ thứ ba trên thế giới. Với diện tích chỉ khoảng 62 km², tiểu quốc này chỉ lớn hơn Vatican và Monaco. Tuy nhỏ, nhưng San Marino lại có nền độc lập lâu đời nhất thế giới.

Tương truyền đất nước này được thành lập vào năm 310 bởi một người thợ khắc đá Công giáo tên Marinus. Để tránh sự truy lùng của quân La Mã, ông đã trốn khỏi thành phố Rimini và chạy lên núi Titano gần đó. Tại đây, ông đã xây nên một nhà thờ và bắt đầu một cuộc sống ẩn cư. Dần dần, nơi này phát triển thành một chủng viện với nhiều tín đồ chung sống hòa thuận. Đó chính là tiền thân cuả tiểu quốc San Marino sau này.

Suốt chiều dài lịch sử, San Marino có thể giữ được hòa bình nhờ vào địa thế đồi núi hiểm trở và một hệ thống phòng thủ bao gồm tháp canh và tường đá kiên cố. Nhưng yếu tố quyết định cho sự ổn định này phải kể đến chính sách ngoại giao khéo léo. Nhờ giao lưu và kí kết hiệp ước với nhiều nước và phe phái quyền lực ở châu Âu, mà tiểu quốc này gần như không bị tấn công trong hơn 1.700 năm.

Ngày nay, nền hòa bình của San Marino được đảm bảo bới quân đội Ý. Do đó, điều khiến chính quyền bận tâm duy nhất có lẽ là làm sao để kiểm soát lượng du khách đến đây mỗi ngày. Họ đến đây để chiêm ngưỡng một thành phố trung cổ được bảo tồn gần như nguyên vẹn cũng như cảnh sắc thiên tuyệt vời của San Marino.

Điểm đến đầu tiên trên hành trình của tôi là thành phố Rimini cách lãnh thổ San Marino khoảng 20 km. Đây từng là một thành phố La Mã tọa lạc bên bờ biển Adriatic. Vào thời bấy giờ, nó được biết đến dưới cái tên “Ariminum” và là cửa ngõ để vào vùng thung lũng Po trù phú. Đây cũng là khởi điểm của Via Aemilia, con đường huyết mạch kết nối vùng phía Bắc và phía Nam của bán đảo Italy.

Mặc dù ngày nay Rimini là một phố biển hiện đại sầm uất, thành phố vẫn còn lưu giữ được nhiều công trình đậm giá trị lịch sử. Đáng chú ý nhất có lẽ là cổng Augustus được xây vào năm 27 Trước Công nguyên, để tôn vinh vị hoàng đế La Mã đầu tiên là Augustus. Một công trình khác cũng nổi tiếng không kém là cây cầu đá Tiberius nối liền hai bờ sông Marecchia xây vào năm thứ 14 Sau Công nguyên.

Khi xe của tôi tiến gần đến thủ đô San Marino, ngọn núi Titano dần hiện ra trước mắt. Từ xa trông nó tựa như một pháo đài khổng lồ mọc lên giữa vùng bình nguyên xanh mướt. Trên các đỉnh núi là bộ ba tháp canh: Guaita, Cesta và Montale. Đây là biểu tượng của tiểu quốc San Marino và bạn dễ dàng bắt gặp chúng trên quốc kỳ và quốc huy của đất nước. Tuy gọi là tháp, nhưng mỗi công trình lại kiên cố như một pháo đài, với tường thành, lỗ châu mai và thậm chí là cả trại lính. Ba tòa tháp kết nối với nhau tạo thành một hệ thống phòng thủ bao quanh khu phố cổ.

Trong ba tòa tháp, Guaita là lâu đời nhất được xây vào khoảng thế kỉ 11. Nó được xây trực tiếp trên vách đá, với bố cục hình ngũ giác và bao gồm hai vòng thành. Sau nhiều lần gia cố và nâng cấp, Guaita có hình dáng hiện tại vào thế kỉ 15. Tháp Cesta cũng được xây vào thế kỉ 11. Nó tọa lạc trên đỉnh cao nhất của núi Titano ở độ cao 756m. Tòa tháp cũng có hình dáng và bố cục y hệt như Guaita. Trong khi đó, Montale là tháp nhỏ nhất, chỉ bao gồm một tháp canh. Nhưng tòa tháp xây vào cuối thế kỉ 13 này lại có vị trí đắc địa nhìn ra được toàn bộ lãnh thổ San Marino.

Tôi đã nghĩ nếu nhắm mắt lại và tưởng tượng ra một ngôi làng Trung cổ, có lẽ nó sẽ trông như khu phố cổ San Manrino. Từ những con hẻm lát đá đến những công trình đá trang nghiêm, tất cả đều được bảo tồn gần như nguyên vẹn. Nhưng có một công trình nổi bật hơn cả chính là Palazzo Pubblico. Một phiên bản đơn giản hơn của Palazzo Vecchio ở Florence, đây là nơi đặt chính phủ. Cung điện bao gồm cổng vào hình vòm, ban công, và một tháp đồng hồ độc đáo. Trước mặt cung điện là Plazza della Liberta – hay Quảng trường tự do – trái tim của tiểu quốc San Marino.

Cách quảng trường một đoạn dốc ngắn là Vương cung thánh đường San Marino. Nơi đây lưu giữ những di vật của Thánh Marinus – người lập quốc cũng như thánh bảo hộ của quốc gia này. Thánh đường hiện tại được xây vào giữa thế kỉ 19 thay cho một nhà thờ khác đã có từ thế kỉ thứ 4. Công trình mang phong cách Tân cổ điển, với mái hiên hơi hướng Hy Lạp được nâng đỡ bởi những cột đá có đầu được chạm khắc tinh xảo. Bộ phận lâu đời nhất của thánh đường là tháp chuông được xây lại vào thế kỉ 17.